*بي ترديد خدا آدم و نوح و خاندان ابراهيم و خاندان عمران را بر جهانيان برگزيد.
*فرزندانى كه بعضى از آنان از بعضى ديگرند و خداوند شنواى داناست.
*هيچ انساني را نسزد که خدا او را کتاب و حکمت و نبوّت دهد، سپس به مردم بگويد: به جاي خدا بندگان من باشيد بلکه به خاطر آنکه کتاب خدا را تعليم مي داديد، و به سبب آنکه آن را مي خوانديد، دانشمندانِ «الهي مسلک» باشيد.و نيز نَسِزد که به شما فرمان دهد که فرشتگان و پيامبران را خدايان خود گيريد. آيا شما را پس از آنکه تسليم شده ايد، امر به کفر مي کند؟
*و هنگامي که خدا از همه پيامبران پيمان گرفت که هرگاه کتاب و حکمت به شما دادم، سپس پيامبري براي شما آمد که آنچه را نزد شماست تصديق کرد، قطعاً بايد به او ايمان آوريد و وي را ياري دهيد. فرمود: آيا اقرار کرديد و بر اين پيمان محکم مرا دريافت نموديد؟ گفتند: اقرار کرديم. فرمود: پس گواه باشيد و من هم با شما از گواهانم.
*بگو: ما به خدا و آنچه بر ما نازل شده و آنچه بر ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و نوادگان فرود آمده، و آنچه به موسي و عيسي و پيامبران از سوي پروردگارشان داده شده ايمان آورديم، و ميان هيچ يک از آنان فرق نمي گذاريم، و ما در برابر او تسليم هستيم.
*شما بهترين امتي هستيد که پديدار شده ايد، به کار شايسته و پسنديده فرمان مي دهيد و از کار ناپسند و زشت بازمي داريد، و به خدا ايمان مي آوريد. و اگر اهل کتاب ايمان مي آوردند قطعاً براي آنان بهتر بود؛ برخي از آنان مؤمن و بيشترشان فاسقند.
*چه بسا پيامبراني که انبوهي دانشمندانِ الهي مسلک به همراه او با دشمنان جنگيدند، پس در برابر آسيب هايي که در راه خدا به آنان رسيد، سستي نکردند و ناتوان نشدند و سر تسليم و فروتني فرود نياوردند؛ و خدا شکيبايان را دوست دارد.و سخن آنان جز اين نبود که گفتند: پروردگارا! گناهان ما و زياده روي در کارمان را بر ما ببخش و قدم هايمان را استوار بدار و ما را بر گروه کافران ياري ده. پس خدا پاداش اين دنيا و پاداش نيک آخرت را به آنان عطا فرمود؛ و خدا نيکوکاران را دوست دارد.
*پس به مهر و رحمتي از سوي خدا با آنان نرم خوي شدي، و اگر درشت خوي و سخت دل بودي از پيرامونت پراکنده مي شدند؛ بنابراين از آنان گذشت کن، و براي آنان آمرزش بخواه، و در کارها با آنان مشورت کن، و چون تصميم گرفتي بر خدا توکل کن؛ زيرا خدا توکل کنندگان را دوست دارد.
*و هيچ پيامبرى را نمىسزد كه خيانت روا دارد و هركس خيانتورزد، روز قيامت، وبال خيانتش را همراه آورد، آنگاه به هركس جزاى كار و كردارش به تمامى داده شود و بر آنان ستم نرود.پس آيا کسي که از خشنودي خدا پيروي کرده، همانند کسي است که به خشمي از سوي خدا سزاوار شده؟ و جايگاه او دوزخ است و آن بد بازگشت گاهي است.
*هر کجا باشيد هر چند در قلعه هاي مرتفع و استوار، مرگ شما را درمي يابد. و اگر خيري به آنان برسد، مي گويند: اين از سوي خداست. و اگر سختي وحادثه اي به آنان رسد مي گويند: از ناحيه توست. بگو: همه اينها از سوي خداست. اين گروه را چه شده که نمي خواهند بفهمند؟!
*آنچه از نيکي به تو رسد، از سوي خداست و آنچه از بدي به تو رسد، از سوي خود توست. و تو را براي مردم به پيامبري فرستاديم، و گواه بودن خدا کافي است.
*كسي كه از پيامبر اطاعت كند اطاعت خدا كرده و كسي كه سرباز زند تو در برابر او مسئول نيستي.
و مي گويند: ما مطيع و فرمانبرداريم، ولي هنگامي که از نزد تو بيرون مي روند، گروهي از آنان در شب نشيني هاي مخفيانه خود بر خلاف آنچه تو مي گويي، تدبير مي کنند. خدا آنچه را که در شب نشيني هاي مخفيانه تدبير مي کنند مي نويسد. بنابراين از آنان روي برتاب، و بر خدا توکل کن؛ و کارساز بودنِ خدا کافي است.
*پس در راه خدا به جنگ برخيز. تو فقط به خودت مکلّف مي باشي، و مؤمنان را تشويق کن؛ اميد است خدا آسيب و گزند کافران را بازدارد؛ و خداست که صولت وقدرتش شديدتر، وعذاب وکيفرش سخت تر است.
*و هنگامي که به شما درود گويند، شما درودي نيکوتر از آن، يا همانندش را پاسخ دهيد؛ يقيناً خدا همواره بر همه چيز حسابرس است.
*و اگر فضل و رحمت خدا بر تو نبود، گروهي از عشيره و قبيله خائنان تصميم داشتند تو را منحرف کنند،جز خودشان را منحرف نمي کنند، و هيچ زياني به تو نمي رسانند. و خدا کتاب و حکمت را بر تو نازل کرد، و آنچه را نمي دانستي به تو آموخت؛ و همواره فضل خدا بر تو بزرگ است.
*ما به تو وحي کرديم، همان گونه که به نوح و پيامبران پس از او وحي کرديم؛ و به ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و نوادگان و عيسي و ايوب و يونس و هارون و سليمان نيز وحي نموديم؛ و به داود، زبور داديم.و به پيامبراني که سرگذشت آنان را پيش از اين براي توگفتيم، و پيامبراني که سرگذشتشان را براي تو حکايت نکرده ايم. و خدا با موسي به صورتي ويژه و بيواسطه سخن گفت.پيامبراني که مژده رسان و بيم دهنده بودند تا مردم را پس از فرستادن پيامبران، عذر و بهانه و حجتي نباشد؛ و خدا همواره تواناي شکست ناپذير و حکيم است.
*ولي خدا به وسيله آنچه بر تو نازل کرده گواهي مي دهد که آن را به علم و دانش خود نازل کرده، و فرشتگان هم گواهي مي دهند، گرچه گواهي خدا کافي است.
*اى مردم اين پيامبر حق و حقيقت را از جانب پروردگارتان براى شما آورده است، پس ايمان بياوريد كه به خير شماست، و اگر كفرورزيد بدانيد كه آنچه در آسمانها و زمين است از آن خداوند است، و خداوند داناى فرزانه است.
*اي اهل کتاب! يقيناً پيامبر ما به سوي شما آمد که بسياري از آنچه را که شما از کتاب همواره پنهان مي داشتيد براي شما بيان مي کند، و از بسياري درمي گذرد. بي ترديد از سوي خدا براي شما نور و کتابي روشنگر آمده است.خدا به وسيله آن کساني را که از خشنودي او پيروي کنند به راه هاي سلامت راهنمايي مي کند، و آنان را به توفيق خود از تاريکي ها به سوي روشناييِ بيرون مي آورد، و به جانب راه راست هدايت مي کند.
*اى اهل كتاب پيامبر ما به سوى شما آمده است و پس از عصر فترت پيامبران براى شما روشن مىسازد، تا مگوييد كه نه پيامبر مژدهآور و نه هشداردهندهاى به سوى ما آمد، آرى پيامبر مژدهآور و هشداردهندهاى به سوى شما آمد، و خداوند بر هر كارى تواناست.
*اي پيامبر! کساني که در کفر مي شتابند تو را غمگين نسازند، چه آنان که به زبانشان گفتند: ايمان آورديم و دل هايشان ايمان نياورده، و چه آنان که يهودي اند که به شدت شنونده دروغند و به شدت گوش به فرمان گروهي ديگرند که نزد تو نيامده اند. کلمات را پس از استواري در جايگاه هايش تحريف مي کنند، مي گويند: اگر احکام به شما ابلاغ کردند بپذيريد، و اگر آن را ابلاغ نکردند بپرهيزيد. و کساني که خدا عذاب شان را بخواهد، تو هرگز نمي تواني چيزي از عذاب خدا را از آنان برطرف کني. اينانند کساني که خدا نخواسته دل هايشان را پاک کند؛ براي آنان در دنيا خواري و رسوايي، و در آخرت عذابي بزرگ است.
*اي پيامبر! آنچه از سوي پروردگارت بر تو نازل شده ابلاغ کن؛ و اگر انجام ندهي پيام خدا را نرسانده اي. و خدا تو را از مردم نگه مي دارد؛ قطعاً خدا گروه کافران را هدايت نمي کند.
*بر پيغمبر جز تبليغ وظيفه‌اي نيست، و خدا هر چه را آشکار داشته و يا پنهان داريد همه را مي‌داند.
*بگو: ناپاک و پاک يکسان نيستند؛ هر چند فراواني ناپاک ها تو را به شگفت آورد. پس اي صاحبان خرد! از خدا پروا کنيد تا رستگار شويد.
*روزي که خدا پيامبران را جمع مي کند، و مي فرمايد: چه پاسخي به شما داده شد؟ گويند: ما را هيچ دانشي نيست؛ يقيناً تويي که به نهان ها بسيار دانايي.
*مسلماً پيامبران پيش از تو هم مسخره شدند؛ پس بر کساني که پيامبران را مسخره مي کردند، عذاب و کيفري که همواره به استهزا مي گرفتند نازل شد و آنان را فرا گرفت.بگو: در زمين بگرديد، سپس با تأمل بنگريد که فرجام تکذيب کنندگان چگونه بوده است؟
*بگو: مالکيّت و فرمانروايي آنچه در آسمان ها و زمين است در سيطره کيست؟ بگو: در سيطره خداست که رحمت را بر خود لازم و مقرّر کرده؛ يقيناً همه شما را در روز قيامت که ترديدي در آن نيست جمع خواهد کرد. فقط کساني که سرمايه وجودشان را تباه کرده اند، ايمان نمي آورند.و همه موجوداتي که در شب و روز آرام دارند، در سيطره مالکيّت خدا هستند؛ و او شنوا و داناست.
*بگو: آيا جز خدا را که آفريننده آسمان ها و زمين است، سرپرست و ياور خود گيرم؟ و اوست که روزي مي دهد و خود بي نياز از روزي است. بگو: من مأمورم نخستين کسي باشم که فرمان خدا را گردن نهد، و فرمان يافته ام که هرگز از مشرکان مباش. بگو: مسلماً اگر پروردگارم را نافرماني کنم، از عذاب روزي بزرگ مي ترسم.هر کس در آن روز، عذاب از او برگردانده شود، قطعاً خدا به او رحم کرده، و آن است کاميابي آشکار.
*و اگر خداوند بلايى به تو برساند، بازدارندهاى جز خود او براى آن وجود ندارد، و اگر بخواهد خيرى به تو برساند بدان كه او بر هر كارى تواناست.اوست که بر بندگانش چيره و غالب است، و او حکيم و آگاه است.
*بگو: گواهي کدام چيز بزرگتر است ؟ بگو: خدا ميان من و شما گواه است و وحي شده به من آيات اين قرآن تا به آن شما و هر کس را که خبر اين قرآن به او رسد بترسانم. آيا شما به راستي گواهي دهيد که با خداي يکتا خدايان ديگري وجود دارد؟ بگو: من گواهي ندهم. بگو: محقّقاً او خدايي يکتاست و من بيزارم از آنچه شما شريک خدا قرار مي‌دهيد.
* آنچه را کافران و مشرکان مي گويند مي دانيم که تو را غمگين مي کند. پس آنان تو را تکذيب نمي کنند، بلکه ستمکاران آيات خدا را تکذيب مي نمايند.
*مسلماً پيش از تو رسولاني تکذيب شدند و بر تکذيب و آزاري که ديدند، شکيبايي ورزيدند تا ياري ما به آنان رسيد، و سنّت هاي خدا را تغيير دهنده اي نيست. و قطعاً بخشي از سرگذشت پيامبران به تو رسيده است.
*و اگر روي گرداندن آنان بر تو سنگين و دشوار است، اگر بتواني نقبي در زمين، يا نردباني براي راه يافتن در آسمان بجويي تا معجزه اي ديگر براي آنان بياوري ؛ و اگر خدا مي خواست همه آنان را به راه هدايت گرد مي آورد؛پس هرگز از بي خبران مباش.تنها زنده دلان عالم که گوش شنوا دارند اجابت مي‌کنند، و مردگان را خدا برمي‌انگيزد، آن گاه خلايق به سوي حق بازگردانده مي‌شوند.
* و گفتند: چرا معجزه اي از سوي پروردگارش بر او نازل نمي شود؟ بگو: يقيناً خدا قدرت دارد که معجزه اي نازل کند، ولي بيشترشان نمي دانند.
*بگو: اگر راستگوييد به من خبر دهيد چنانچه عذاب خدا بر شما درآيد يا قيامت به شما رسد، آيا کسي را جز خدا مي خوانيد؟بلکه فقط خدا را مي خوانيد، و او هم اگر بخواهد آسيب و گزندي که به سبب آن او را خوانده ايد برطرف مي کند، و بت هايي که براي او شريک قرار مي دهيد، فراموش مي کنيد.
*و بي ترديد ما به سوي امت هايي که پيش از تو بودند فرستاديم؛ پس آنان را به تهيدستي و سختي و رنج و بيماري دچار کرديم، باشد که فروتني و زاري کنند.پس چرا هنگامي که عذاب ما به آنان رسيد، فروتني و زاري نکردند؟ بلکه دل هايشان سخت شد و شيطان، اعمال ناپسندي که همواره مرتکب مي شدند در نظرشان آراست.پس چون حقايقي را که به آن يادآوري شده بودند، فراموش کردند، درهاي همه نعمت ها را به روي آنان گشوديم، تا هنگامي که به آنچه داده شدند، مغرورانه خوشحال گشتند، به ناگاه آنان را گرفتيم، پس يکباره درمانده و نوميد شدند.در نتيجه ريشه کساني که ستم ورزيدند، بريده شد؛ و همه ستايش ها ويژه خدا مالک و مربي جهانيان است.
*و پيامبران را جز مژده دهنده و بيم رسان نمي فرستيم؛ پس کساني که ايمان بياورند و اصلاح کنند نه بيمي بر آنان است و نه اندوهگين مي شوند.
*بگو: من به شما نمي گويم که خزينه ها و گنجينه هاي خدا نزد من است، و نيز غيب هم نمي دانم، و نمي گويم که فرشته ام؛ فقط از آنچه به من وحي شده پيروي مي کنم. بگو: آيا نابينا و بينا يکسانند؟! پس چرا نمي انديشيد؟!
*و آنان که بامدادان و شامگاهان پروردگارشان را مي خوانند خشنودي او را مي خواهند، از خود مران. نه چيزي از حساب آنان بر عهده توست، و نه چيزي از حساب تو بر عهده آنان است تا آنان را براني و از ستمکاران باشي.
*بگو: من از پرستيدن کساني که شما به جاي خدا مي پرستيد نهي شده ام. بگو: من از هواهاي نفساني شما پيروي نمي کنم، که در آن صورت گمراه شده ام و از راه يافتگان نخواهم بود.
*بگو: من بر دليل روشني از سوي پروردگارم هستم و حال آنکه شما آن را تکذيب کرديد، عذابي که به آن شتاب داريد در اختيار من نيست. فرمان و حکم فقط به دست خداست، همواره حق را بيان مي کند و او بهترين داوران و جداکنندگان است.
*بگو: اگر عذابي که به آن شتاب داريد در اختيار من بود، يقيناً کار ميان من و شما به سرعت تمام شده بود؛ و خدا به ستمکاران داناتر است.
*و قوم تو را در حالي که حق است تکذيب کردند؛ بگو: من بر شما کارساز و صاحب اختيار نيستم. براي هر خبري قرارگاهي است، و به زودي خواهيد دانست.
*و هرگاه کساني را ديدي که در آيات ما به ياوه گويي و سخن بي منطق مي پردازند از آنان روي گردان تا در سخني ديگر در آيند. و اگر شيطان تو را به فراموشي اندازد، پس از ياد آوردن با گروه ستمکاران منشين.
* بگو: آيا به جاي خدا معبودي را بپرستيم که نه سودي به ما رساند و نه زياني؟ و پس از آنکه خدا ما را هدايت کرد به فرهنگ و فضاي جاهليت بازمان گردانند، مانند کسي که شياطين عقلش را ربوده اند و در زمين سرگردان است، در حالي که براي او ياراني است که وي را به سوي هدايت دعوت مي کنند که به جانب ما بيا .بگو: يقيناً هدايت خدا همان هدايت است، و ما مأموريم که تسليم پروردگار جهانيان باشيم.
*و به او اسحاق و يعقوب را بخشيديم و همه را هدايت كرديم، و نيز پيش از آن نوح را راه نموديم و داوود و سليمان و ايوب و يوسف و موسى و هارون را كه از زاد و رود او بودند، و بدينسان نيكوكاران را جزا مىدهيم.
*و نيز زكريا و يحيى و عيسى و الياس را، كه همگى از شايستگان بودند.و نيز اسماعيل و اليسع و يونس و لوط را و همگيشان را بر جهانيان برترى داديم.و از پدران و فرزندان و برادرانشان برخي را، و آنان را برگزيديم و به راهي راست هدايت نموديم.اين هدايت خداست که هر کس از بندگانش را بخواهد به آن هدايت مي کند، و اگر شريک قرار داده بودند، يقيناً آنچه عمل شايسته انجام مي دادند، تباه و بي اثر مي شد.آنان کساني هستند که به ايشان کتاب ومنصب داوري ونبوّت داديم؛ پس اگر اينان به اين حقايق کفر ورزند، يقيناً گروهي را مي گماريم که نسبت به آنها کافر نيستند. آنان کساني هستند که خدا هدايتشان کرد، پس به هدايت آنان اقتدا کن، بگو: در برابر رسالتم پاداشي از شما نمي خواهم، اين جز تذکّر و پندي براي جهانيان نيست.
*از آنچه از سوي پروردگارت به تو وحي شده پيروي کن، هيچ معبودي جز او نيست، و از مشرکان روي بگردان.
*و اگر خداوند مىخواست، شرك نمىورزيدند، ولى تو را نگهبان آنان نگماشتهايم و تو كارساز آنان نيستى.
*و كسانى را كه به جاى خداوند مىپرستند، دشنام ندهيد، چرا كه از سر دشمنى و نادانى خداوند را دشنام مىدهند، بدينسان عمل هر امتى را در چشمشان آراستيم، سپس بازگشتشان به سوى پروردگارشان است و او ايشان را از كار و كردارشان آگاه مىسازد.
*و اين گونه براي هر پيامبري دشمناني از شياطين انس و جن قرار داديم، که براي فريب مردم همواره گفتاري باطل ولي به ظاهر آراسته و دلپسند به يکديگر القاء مي کنند، و اگر پروردگارت مي خواست چنين نمي کردند، پس آنان و آنچه را به دروغ به هم مي بافند واگذار.و نتيجه اين خواهد شد كه دلهاي كساني كه به روز رستاخيز عقيده ندارند به آنها متمايل ميگردد و به آن راضي مي‌شوند و هر گناهي بخواهند انجام دهند، انجام ميدهند.
*اگر از بيشتر مردم روي زمين پيروي کني تو را از راه خدا گمراه مي کنند؛ آنان فقط از گمان و پندار پيروي مي کنند، و تنها به حدس و تخمين تکيه مي زنند.
*بىگمان پروردگارت داناتر است كه چه كسانى از راه او به در افتادهاند و هم او به رهيافتگان داناتر است.
* اين براي اين است که پروردگارت مردم شهرها و آبادي ها را در حالي که اهلشان بي خبر باشند، از روي ستم هلاک نمي کند.
*اگر تو را تکذيب کردند، بگو: پروردگارمان صاحب رحمتي گسترده است، ولي عذاب او هم از گروه مجرمان بازگردانده نخواهد شد.
*هيچ پيامبري را در شهري نفرستاديم مگر آنکه اهلش را به تهيدستي و سختي و رنج و بيماري دچار کرديم، باشد که فروتني و زاري کنند.سپس به جاى ناخوشى، خوشى آورديم تا آنكه انبوه شدند و گفتند به راستى به پدران ما هم رنج و راحت مىرسيد، آنگاه آنان را ناگهان -در حالى كه بىخبر بودندفروگرفتيم.
*و اگر اهل شهرها و آبادي ها ايمان مي آوردند و پرهيزکاري پيشه مي کردند، يقيناً برکاتي از آسمان و زمين را بر آنان مي گشوديم، ولي تکذيب کردند، ما هم آنان را به کيفر اعمالي که همواره مرتکب مي شدند گرفتيم.
*آيا اهل شهرها ايمنند از اينکه هنگام شب، عذاب ما در حالي که خوابند بر آنان درآيد؟!
*آيا اهل شهرها ايمنند از اينکه هنگام روز، عذاب ما در حالي که سرگرم اند بر آنان در آيد؟!
*آيا از عذاب و انتقام خدا ايمنند در حالي که جز گروه زيانکاران خود را از عذاب و انتقام خدا ايمن نمي دانند؟!
*آيا براى كسانى كه اين سرزمين را پس از اهل آن به ارث بردهاند، روشن نشده است كه اگر بخواهيم به كيفر گناهانشان گرفتارشان سازيم؟ و بر دلهايشان مهر مىنهيم، آنگاه نمىشنوند؟
*و اگر آنان را به سوي هدايت دعوت کنيد، نمي شنوند و آنان را مي بيني که به سوي تو مي نگرند در حالي که نمي بينند.عفو و گذشت را پيشه کن، و به کار پسنديده فرمان ده، و از نادانان روي بگردان.
*و اگر شيطان، تو را تحريک کند، به خدا پناه جوي؛ زيرا خدا شنوا و داناست.
*و هرگاه براي مخالفان آيه اي نياوري مي گويند: چرا آيه اي از نزد خود انتخاب نکردي؟ بگو: من فقط آنچه از سوي پروردگارم به من وحي مي شود، پيروي مي کنم. اين قرآن دلايلي روشن از سوي پروردگار شماست و براي گروهي که ايمان مي آورند، سراسر هدايت و رحمت است.
*و هنگامي را که گفتند: خدايا! اگر اين همان حقِّ از نزد توست، پس بر ما سنگ هايي از آسمان ببار يا عذابي دردناک بر ما بياور!!و خدا بر آن نيست که آنان را در حالي که تو در ميان آنان به سر مي بري، عذاب کند و تا ايشان طلب آمرزش مي کنند، خدا عذاب کننده آنان نخواهد بود.
*هيچ پيامبرى را نسزد كه اسيران را نگاه دارد، مگر زمانى كه در اين سرزمين استيلاء و استقرار يابد، شما متاع دنيوى مىخواهيد و خداوند آخرت را مىخواهد، و خداوند پيروزمند فرزانه است.
*اي پيامبر! به اسيراني که در اختيار شمايند، بگو: اگر خدا خيري در دل هاي شما بداند، بهتر از مالي که از شما گرفته اند به شما مي دهد، و گناهانتان را مي آمرزد و خدا بسيار آمرزنده و مهربان است.
* آيا خبر کساني که پيش از آنان بودند به اينان نرسيده؟ خبر قوم نوح و عاد و ثمود و قوم ابراهيم و اصحاب مدين و شهرهاي زير و رو شده که پيامبرانشان براي آنان دلايل روشن آوردند؛ خدا بر آن نبود که به آنان ستم ورزد، ولي آنان بودند که همواره بر خود ستم مي کردند.
*آيا براي مردم شگفت آور است که بر مردي از خودشان وحي فرستاديم که مردم را بيم ده، و به کساني که ايمان آورده اند مژده ده که آنان را نزد پروردگارشان سابقه اي نيک است. کافران گفتند: همانا اين مرد، جادوگري آشکار است!!
*و براي هر امتي پيامبري است؛ پس هنگامي که پيامبرشان به سويشان آيد، در ميانشان به عدالت وانصاف داوري شود و مورد ستم قرار نخواهند گرفت.
*بگو: به من خبر دهيد که اگر عذاب خدا شما را در شب يا در روز فرا رسد گنهکاران چه چيزي از عذاب را به شتاب مي خواهند؟
*و تو در هيچ كارى نيستى و هيچ بخشى از قرآن را از سوى او نمىخوانى و شما نيز هيچ عملى نمىكنيد مگر آنكه آنگاه كه به آن مىپردازيد ما بر شما گواهيم، و هم سنگ ذرهاى نه در زمين و نه در آسمان از پروردگارت پنهان نيست و كوچكتر و بزرگتر از اين چيزى نيست مگر آنكه در كتابى مبين ثبت است.
* آگاه باشيد! يقيناً دوستان خدا نه بيمي بر آنان است و نه اندوهگين مي شوند.آنان که ايمان آورده اند و همواره پرهيزکاري دارند. آنان را در زندگي دنيا وآخرت مژده و بشارت است در کلمات خدا هيچ دگرگوني نيست؛ اين است کاميابي بزرگ.
*و گفتارمخالفان، تو را غمگين نکند؛ زيرا همه عزت و توانمندي براي خداست؛ او شنوا و داناست.
*آگاه باشيد! يقيناً هر که در آسمان ها و هر که در زمين است در سيطره مالکيّت و فرمانروايي خداست؛ و کساني که به جاي خدا معبوداني را مي پرستند، از حق پيروي نمي کنند؛ آنان فقط از گمان و ظن پيروي مي کنند و آنان فقط دروغ مي بافند.
*آن گاه پيامبران خود و کساني را که ايمان آورده اند مي رهانيم، همين گونه بر ما فريضه و لازم است که مؤمنان را نجات دهيم.
*و از تو پيش از خير و خوشي تقاضاي شتاب در عذاب مي کنند، با اينکه پيش از آنان عذاب ها و عقوبت هاي عبرت آموز گذشته است و قطعاً پروردگارت نسبت به مردم با ظلم و ستمي که مي کنند صاحب آمرزش است، و مسلماً پروردگارت سخت کيفر است.
*و ما هيچ پيامبري را جز به زبان قومش نفرستاديم تا براي آنان بيان کند. پس خدا هر کس را بخواهد گمراه مي کند، و هر کس را بخواهد، هدايت مي نمايد، و او تواناي شکست ناپذير و حکيم است.
*ولي کفرپيشگان به پيامبرانشان گفتند: مسلماً ما شما را از سرزمين خود بيرون خواهيم کرد، مگر اينکه هم کيش ما شويد. پس پروردگارشان به آنان وحي کرد: ما قطعاً ستمکاران را نابود مي کنيم.
*و يقيناً شما را پس از آنان در آن سرزمين ساکن خواهيم کرد. اين ويژه کسي است که از مقام من بترسد، و از تهديد بيم داشته باشد.
*و پيامبران درخواست گشايش و پيروزي کردند، و هر سرکش منحرفي نوميد شد.
*و هيچ پيامبري به سوي آنان نمي آمد مگر آنکه او را مسخره مي کردند.
*و کساني که شرک ورزيدند گفتند: اگر خدا مي خواست نه ما و نه پدرانمان هيچ چيزي را جز او نمي پرستيديم، و هيچ چيزي را بدون او حرام نمي کرديم. کساني هم پيش از اينان بودند چنين کردند، پس آيا بر عهده پيامبران جز رساندن آشکار هست؟
*و همانا در هر امتي پيامبري فرستاديم که خدا را بپرستيد و از طاغوت بپرهيزيد. پس خدا گروهي از آنان را هدايت کرد و گروهي گمراهي بر آنان مقرّر شد. پس در زمين بگرديد و با تأمل بنگريد که سرانجام تکذيب کنندگان چگونه بود.
*تو اگر چه بسيار حريص و مشتاق هدايت خلق هستي و ليکن خدا آنان را که گمراه کرده ديگر هدايت نکند و آنها را ياوري نخواهد بود.
* به خدا سوگند پيامبراني به سوي امت هاي پيش از تو فرستاديم، پس شيطان کارهاي شان را در نظرشان آراست ، او امروز وليّ و سرپرست اينان است و براي آنان عذابي دردناک است.
* با حکمت و اندرز نيکو به راه پروردگارت دعوت کن، و با آنان به نيکوترين شيوه به بحث بپرداز، يقيناً پروردگارت به کساني که از راه او گمراه شده اند و نيز به راه يافتگان داناتر است.
*و اگر مجازات کرديد، پس فقط به مانند ستمي که به شما شده مجازات کنيد، و اگر شکيبايي ورزيد اين کار براي شکيبايان بهتر است.
*و شکيبايي کن، و شکيبايي تو جز به توفيق خدا نيست، و بر آنان اندوهگين مباش، و از نيرنگي که همواره به کار مي گيرند، دلتنگ مشو.
*و پروردگارت به هر که در آسمان ها و زمين است، داناتر است. و به يقين برخي از پيامبران را بر برخي ديگر برتري داديم وبه داود زبور عطا کرديم.
* و هنگامي را که به تو گفتيم: يقيناً پروردگارت به مردم احاطه کامل دارد و آن خوابي را که به تو نشان داديم و نيز درخت لعنت شده در قرآن را جز براي آزمايش مردم قرار نداديم؛ و ما آنان را هشدار مي دهيم، ولي در آنان جز طغياني بزرگ نمي افزايد!!
*و نزديک بود که تو را از آنچه به تو وحي کرديم، بلغزانند تا غير آن را از روي افترا به ما نسبت دهي و در اين صورت، تو را دوست خود مي گرفتند.و اگر تو را ثابت قدم نمي داشتيم، همانا نزديک بود اندکي به سوي آنان متمايل شوي.
*در آن صورت دو برابر در دنيا و دو برابر در آخرت عذاب به تو مي چشانديم، آن گاه براي خود در برابر ما ياوري نمي يافتي.
*و نزديک بود تو را از اين سرزمين حرکت دهند تا از آن بيرونت کنند، و در آن صورت پس از تو جز مدتي اندک درنگ نمي کردند
*شيوه اي است که همواره درباره پيامبراني که پيش از تو فرستاديم بوده است، و براي شيوه ما هيچ دگرگوني و تغييري نخواهي يافت.
*نماز را از ابتداي تمايل خورشيد به جانب مغرب تا نهايت تاريکي شب بر پا دار، و نماز صبح را که نماز صبح مورد مشاهده است.و پاسي از شب را براي عبادت و بندگي بيدار باش که اين افزون ويژه توست، اميد است پروردگارت تو را به جايگاهي ستوده برانگيزد.
*و بگو: حق آمد و باطل نابود شد؛ بي ترديد باطل نابود شدني است.
*و اگر بخواهيم قطعاً آنچه را به تو وحي کرده ايم محو مي کنيم، آن گاه در برابر ما کارسازي براي خود نخواهي يافت. مگر رحمتي از سوي پروردگارت، به يقين فضل او بر تو همواره بزرگ است.
*و گفتند: ما به تو ايمان نمي آوريم، مگر آنکه از اين سرزمين چشمه اي پر آب و جوشان روان سازي!!
*يا براي تو باغي از درختان خرما و انگور باشد که از لابه لاي آنها نهرها روان کني.
*يا آسمان را آن گونه که گمان کرده اي پاره پاره بر سر ما بيفکني، يا خدا و فرشتگان را رو به روي ما آوري.
*يا خانه اي از طلا براي تو باشد، يا در آسمان بالا روي، و بالا رفتنت را باور نمي کنيم تا آنکه نوشته اي بر ما نازل کني که آن را بخوانيم!! *بگو: پروردگارم منزّه است آيا من جز بشري فرستاده هستم؟
*و چيزي مردم را زماني که هدايت به سويشان آمد از ايمان آوردن باز نداشت، جز اينکه گفتند: آيا خدا بشري را به پيامبري برانگيخته است؟
*بگو: اگر در زمين فرشتگاني بودند که با آرامي راه مي رفتند، يقيناً فرشته اي را از آسمان براي آنان به پيامبري نازل مي کرديم . بگو: کافي است که خدا ميان من و شما شاهد باشد؛ چون او به بندگانش آگاه و بيناست.
*و کساني را که گفتند: خدا فرزندي گرفته است، بيم دهد. نه آنان به اين يقين و دانشي دارند و نه پدرانشان چه بزرگ سخني است که از دهانشان بيرون مي آيد؛ آنان جز دروغ نمي گويند. شايد تو مي خواهي اگر به اين سخن ايمان نياورند، خود را از شدت اندوه هلاک کني!!
*و ما پيامبران را جز مژده رسان و بيم دهنده نمي فرستيم، و آنان که کافرند به وسيله سخن باطل، ستيزه جويي و نزاع مي کنند تا به وسيله آن حق را تباه کنند! و آيات من و عذاب هايي که به آن بيمشان داده اند، به مسخره گرفتند.و کيست ستمکارتر از کسي که به وسيله آيات پروردگارش پند داده شود، ولي از آنها روي برگرداند و دست آورد پيشين خود را فراموش کند؟ به راستي ما بر دل هاي آنان پوشش هايي قرار داده ايم تا قرآن را نفهمند، و در گوش هايشان سنگيني نهاديم ؛ و اگر آنان را به راه هدايت فراخواني، هرگز و هيچ گاه هدايت نيابند.
* اينان کساني از پيامبران بودند که خدا به آنان نعمت داد، از نسل آدم و از نسل کساني که با نوح در کشتي سوار کرديم و از نسل ابراهيم و اسرائيل و از کساني که آنان را هدايت کرديم و برگزيديم؛ هنگامي که آيات خدايِ رحمان بر آنان خوانده مي شد، سجده کنان و گريان به رو مي افتادند.سپس بعد از آنان نسلي جايگزين شد که نماز را ضايع کردند و از شهوات پيروي نمودند؛ پس گمراهي خود را خواهند ديد. مگر آنان که توبه کرده و ايمان آورده و کار شايسته انجام داده اند، پس آنان به بهشت درآيند و ذرّه اي مورد ستم قرار نمي گيرند.
*خدا از ميان فرشتگان و از ميان مردم رسولاني برمي گزيند؛ يقيناً خدا شنوا و بيناست.همه اعمال و احوال گذشته و آينده آنان را مي داند؛ و همه کارها به خدا بازگردانده مي شود.
*سپس بعد از آنان[ قوم نوح] قومي ديگر را به وجود آورديم.و پيامبري از خودشان در ميان آنان فرستاديم که خدا را بپرستيد، شما را جز او معبودي نيست، آيا نمي پرهيزيد؟و از سران و اشراف قومش که کافر بودند و ديدار آخرت را تکذيب مي کردند، و آنان را در زندگي دنيا از وسايل و ابزار مادي فراواني برخوردار کرده بوديم، گفتند: اين جز بشري مانند شما نيست که از آنچه شما مي خوريد مي خورد، و از آنچه شما مي آشاميد مي آشامد.و بي ترديد اگر بشري مانند خود را اطاعت کنيد، يقيناً زيانکاريد.آيا به شما وعده مي دهد هنگامي که از دنيا رفتيد و خاک و استخوان شديد بيرونتان مي آورند؟دور است و بسيار دور است آنچه به شما وعده مي دهند،جز اين زندگي دنياي ما وجود ندارد، همواره مي ميريم و به دنيا مي آييم، و ما پس از مرگ برانگيخته نخواهيم شد.او نيست مگر مردي که بر خدا افترا بسته است؛ و ما باور کننده او نيستيم.گفت: پروردگارا! مرا در برابر تکذيب آنان ياري ده.خدا فرمود: همانا پس از اندک زماني پشيمان مي شوند.پس فرياد مرگبار آنان را بر حقِّ فرو گرفت، و آنان را چون خاشاک روي سيل قرار داديم؛ پس قوم ستمکار دور باد.
*سپس بعد از آنان قومي ديگر را به وجود آورديم. آن گاه پيامبران را پي در پي فرستاديم؛ هر زمان براي امتي پيامبرش مي آمد او را تکذيب مي کردند، و ما اين ها را به دنبال يکديگر هلاک مي کرديم و آنان را سرگذشت ها قرار داديم؛ پس ملتي که ايمان نمي آورند از رحمت خدا دور باد.
*اي پيامبران! از خوردني هاي پاکيزه بخوريد و کار شايسته انجام دهيد؛ مسلماً من به آنچه انجام مي دهيد، دانايم.
*و اگر مي خواستيم حتماً در هر شهري بيم دهنده مبعوث مي کرديم
*پس کافران را فرمان مبر و به وسيله اين با آنان جهاد کن.
*شايد تو مي خواهي براي اينکه آنان ايمان نمي آورند، خود را از شدت اندوه هلاک کني!
*اگر بخواهيم، معجزه اي بزرگ از آسمان بر آنان نازل مي کنيم که فروتنانه و بي اختيار در برابرش گردن نهند،
*پيامبر، نسبت به مؤمنان از خودشان اولي و سزاوارتر است، و همسرانش مادران آنانند، و بر طبق کتاب خدا دارندگان قرابت نسبي از يکديگر از مؤمنان و مهاجران سزاوارترند، مگر اينکه بخواهيد درباره دوستانتان احسان کنيد که اين امري ثبت شده در کتاب ست.
*و زماني را که از پيامبران پيمان گرفتيم، و از تو و از نوح و از ابراهيم و موسي و عيسي پسر مريم، و از همه آنان پيماني محکم و استوار گرفتيم،
*تا صادقان را از صدقشان بپرسد و براي کافران عذابي دردناک آماده کرده است.
*يقيناً براي شما در پيامبر خدا الگوي نيکويي است براي کسي که همواره به خدا و روز قيامت اميد دارد؛ و خدا را بسيار ياد مي کند.
*و هرکس از شما براي خدا و پيامبرش اطاعت خاضعانه کند و کار شايسته انجام دهد، پاداشش را دو برابر به او مي دهيم و براي او رزقي نيکو و با ارزش آماده کرده ايم.
*در هيچ شهري هيچ بيم دهنده اي نفرستاديم مگر آنکه خوش گذرانانِ مغرور و سرمستِ آنان گفتند: ما به آنچه شما را به آن فرستاده اند، کافريم!
*و گفتند: اموال و فرزندان ما از شما بيشتر است و ما را عذاب نخواهند کرد.
*بگو: يقيناً پروردگارم روزي را براي هر کس بخواهد وسعت مي دهد يا تنگ مي گيرد، ولي بيشتر مردم معرفت و آگاهي ندارند.
*و اموال و فرزندانتان چيزهايي نيستند که شما را نزد ما مقرب کنند مگر آنان که ايمان آورده و کار شايسته انجام داده اند ؛ پس اينانند که براي آنان در برابر آنچه انجام داده اند، پاداش مضاعف است، و آنان در غرفه ها آسوده خاطرند.
*و به پيامبر، شعر نياموختيم و شايسته او نيست. کتاب جز مايه يادآوري و قرآني روشنگر نيست،
*تا کساني را که زنده اند هشدار دهد، و فرمان عذاب بر کافران محقق و ثابت شود.
*و وعده قطعي ما درباره بندگان به رسالت فرستاده شده، از پيش محقق و ثابت گشته است،
*که بي ترديد آنان ياري شدگانند،
*و مسلماً سپاه ما پيروزند.
*پس تا مدتي از آنان روي بگردان.
*و آنان را بنگر که به زودي خواهند ديد.
*و سلام بر پيامبران
*و همه ستايش ها ويژه خداست که پروردگار جهانيان است.
*بي ترديد ما پيامبران خود و مؤمنان را در زندگي دنيا و روزي که گواهان به پا ايستند، ياري مي کنيم.
*و چه بسيار پيامبراني که در ميان پيشينيان فرستاديم
*ولي هيچ پيامبري به سوي آنان نيامد مگر اينکه او را همواره مسخره مي کردند.
*پس ما نيرومندتر از اين اسراف کاران را هلاک کرديم و سرگذشت پيشينيان گذشت.
*و اگر از آنان بپرسي آسمان ها و زمين را چه کسي آفريده است؟ قطعاً خواهند گفت: آنها را همان تواناي شکست ناپذير و دانا آفريد.
*همان که اين زمين را محل آرامش شما قرار داد و براي شما در آن، راه ها پديد آورد تا راه يابيد.
*و به همين گونه پيش از تو در هيچ شهري بيم دهنده اي نفرستاديم، مگر آنکه سران خوشگذران و مست و مغرورش گفتند: ما پدرانمان را بر آييني يافتيم و ما هم حتماً به آثارشان اقتدا مي کنيم.
*گفت: آيا هر چند من آييني هدايت کننده تر از آييني که پدرانتان را بر آن يافته ايد، برايتان بياورم؟ گفتند: ما به آييني که به آن فرستاده شده ايد، کافريم!
*همچنين هيچ پيامبري بر کساني که پيش از اينان بودند نيامد مگر اينکه گفتند: جادوگر يا ديوانه است!
*آيا يكديگر را به آن سفارش ميكردند نه، بلكه آنها قومي طغيانگرند!
*بنابراين از اين سبک مغزان باطل گو، روي برگردان و شايسته سرزنش نيستي؛
*و پند ده؛ زيرا پند به مؤمنان سود مي دهد؛
*از آنان هيچ رزقي نمي خواهم، و نمي خواهم که مرا طعام دهند.
*بي ترديد خدا خود روزي دهنده و صاحب قدرت استوار است.
*همانا ما پيامبران خود را با دلايل روشن فرستاديم و با آنان کتاب و ترازو نازل کرديم تا مردم به عدالت بر خيزند، و آهن را که در آن براي مردم قوت و نيرويي سخت و سودهايي است، فرود آورديم و تا خدا مشخص بدارد چه کساني او و پيامبرانش را در غياب پيامبران ياري مي دهند؛ يقيناً خدا نيرومند و تواناي شکست ناپذير است.
*بي ترديد کساني که با خدا و پيامبرش دشمني و مخالفت مي کنند، در زمره خوارترينان هستند.
*خدا لازم و مقرّر کرده است که بي ترديد من و پيامبرانم پيروزيم. همانا خدا نيرومند و تواناي شکست ناپذير است.
*اوست که در ميان مردم بي سواد، پيامبري از خودشان برانگيخت تا آيات او را بر آنان بخواند و آنان را پاکشان کند و به آنان کتاب و حکمت بياموزد، و آنان به يقين پيش از اين در گمراهي آشکاري بودند.
*و رسول بر گروه ديگري كه هنوز به آنها ملحق نشده اند، و او عزيز و حكيم است.
*اين فضل خداست که آن را به هر کس بخواهد عطا مي کند، و خدا صاحب فضل بزرگ است.
*و از خدا اطاعت کنيد و از پيامبر فرمان بريد، و اگر روي برگردانيد بر عهده پيامبر فقط رساندن آشکار است.
